Những năm qua các hành vi vi phạm về buôn bán, vận chuyển pháo nổ, pháo hoa nổ và hiện tượng đốt pháo nổ, pháo hoa nổ trong dịp tết tại các địa phương đang có chiều hướng gia tăng. Mặc dù đã tuyên truyền rất nhiều nhưng do không hiểu được những tác hại mà pháo nổ gây ra nên nhiều thanh niên, gia đình vẫn sử dụng đã gây nhiều ảnh hưởng xấu đến đời sống sức khoẻ, tính mạng con người, môi trường và trật tự an toàn xã hội, ảnh hưởng lớn đến sự phát triển kinh tế - văn hoá - xã hội của đất nước.

   Ngày 08/8/1994 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 406/CT-TTg về việc cấm sản xuất, buôn bán và đốt pháo; Năm 2009, ban hành Nghị định 36/2009/NĐ-CP ngày 15/4/2009 "Về quản lý, sử dụng pháo"...đến ngày 27/11/2020, Chính phủ ban hành Nghị định 137/2020/NĐ-CP thay thế Nghị định số 36/2009/NĐ-CP ngày 15/4/2009 của Chính phủ về quản lý và sử dụng pháo. Nghị định 137/2020/NĐ-CP đã quy định một số điểm mới phù hợp với tình hình thực tế trong công tác quản lý Nhà nước và đấu tranh phòng, chống hành vi vi phạm về pháo. Căn cứ các quy định trên thì ngoài pháo hoa được sử dụng trong một số trường hợp thì những loại pháo nổ, pháo hoa nổ, thuốc pháo khác người dân không được sử dụng.

A. Những hành vi bị pháp luật nghiêm cấm

Căn cứ theo Điều 5 Nghị định 137/2020/NĐ-CP những hành vi sau đây bị pháp luật nghiêm cấm:

- Khoản 1: Cấm nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc chiếm đoạt pháo nổ; trừ trường hợp, tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ quốc phòng được Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ nghiên cứu, sản xuất, nhập khẩu, xuất khẩu, cung cấp, vận chuyển, sử dụng pháo hoa nổ theo quy định tại Nghị định này.

- Khoản 2: Cấm nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng trái phép pháo hoa, thuốc pháo.

- Khoản 3: Cấm mang pháo, thuốc pháo trái phép vào, ra khỏi lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoặc vào nơi cấm, khu vực cấm, khu vực bảo vệ và mục tiêu bảo vệ.

- Khoản 4: Cấm lợi dụng, lạm dụng việc sử dụng pháo để xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, tính mạng, sức khỏe, tài sản, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

- Khoản 5: Cấm trao đổi, tặng, cho, gửi, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm cố pháo hoa nổ hoặc thuốc pháo để sản xuất pháo trái phép; vận chuyển, bảo quản, tiêu hủy pháo không đảm bảo an toàn hoặc làm ảnh hưởng đến môi trường.

- Khoản 6: Cấm chiếm đoạt, mua, bán, trao đổi, tặng, cho, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm cố, làm giả, sửa chữa, tẩy xóa các loại giấy phép về pháo.

- Khoản 7: Cấm giao pháo hoa nổ, thuốc pháo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân không đủ điều kiện theo quy định.

- Khoản 8: Cấm hướng dẫn, huấn luyện, tổ chức huấn luyện cách thức chế tạo, sản xuất, sử dụng trái phép pháo dưới mọi hình thức.

- Khoản 9: Cấm cố ý cung cấp thông tin sai lệch về quản lý, bảo quản pháo, thuốc pháo; không báo cáo hoặc báo cáo không kịp thời, che giấu hoặc làm sai lệch thông tin về việc mất, thất thoát, tai nạn, sự cố về pháo, thuốc pháo.

B. Xử lý hành vi tàng trữ, sử dụng pháo trái pháp luật

Pháp luật đã quy định rất cụ thể về xử phạt đối với những hành vi tàng trữ, sử dụng pháo bao gồm cả xử phạt hành chính và truy cứu trách nhiệm hình sự cụ thể như sau:

1. Xử phạt hành chính với hành vi sản xuất, mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép pháo nổ, thuốc pháo; đốt và thả đèn trời

a. Tại Điều 5, Nghị định số 167/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy và chữa cháy; phòng, chống bạo lực gia đình thì các hành vi tàng trữ, vận chuyển sản xuất, nhập khẩu, buôn bán “đèn trời” đều bị tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính và bị áp dụng mức xử phạt như sau:

- Đối với cá nhân: Hành vi đốt và thả “đèn trời” bị xử phạt từ 500.000đ đến 1.000.000đ; hành vi tàng trữ, vận chuyển “đèn trời”bị xử phạt từ 2.000.000đ đến 3.000.000đ; hành vi sản xuất, nhập khẩu, buôn bán "đèn trời" bị xử phạt từ 3.000.000đ đến 5.000.000đ.

          * Đối với tổ chức có cùng hành vi vi phạm, mức phạt tiền gấp 02 (hai) lần mức phạt tiền đối với cá nhân.

b. Tại điều 10 Nghị định 167/2013/NĐ-CP có quy định về mức xử phạt liên quan đến hành vi mua bán, tàng trữ, sử dụng trái phép các loại pháo nổ:

– Điểm b Khoản 2 Điều 10 quy định: Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng và tịch thu tang vật đối với hành vi sử dụng các loại pháo mà không được phép;

– Điểm d Khoản 4 Điều 10 quy định: Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng và tịch thu tang vật, phương tiện đối với một trong những hành vi: Sản xuất, tàng trữ, mua, bán, vận chuyển trái phép pháo, thuốc pháo và đồ chơi nguy hiểm.

– Điểm d Khoản 4 Điều 10 quy định: Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng và tịch thu tang vật, phương tiện đối với hành vi mang vào hoặc mang ra khỏi lãnh thổ Việt Nam trái phép vũ khí, súng săn, công cụ hỗ trợ, các loại pháo, đồ chơi nguy hiểm.

2. Truy cứu trách nhiệm hình sự với hành vi sản xuất, mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép pháo nổ, thuốc pháo

Căn cứ theo quy định tại Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi năm 2017 và Thông tư liên tịch số 06/2008/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC thì những hành vi sản xuất, mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép pháo nổ, thuốc pháo có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với những tội danh sau:

- Tội sản xuất, buôn bán hàng cấm (Điều 190 bộ luật hình sự): Người nào sản xuất, buôn bán pháo nổ, pháo hoa nổ từ 6 kg trở lên sẽ bị phạt tiền từ 100 triệu đến 03 tỷ hoặc phạt tù từ 01 năm đến 15 năm.

- Tội tàng trữ, vận chuyển hàng cấm (Điều 191 bộ luật hình sự): Người nào tàng trữ, vận chuyển pháo nổ, pháo hoa nổ từ 6 kg trở lên sẽ bị phạt tiền từ 50 triệu đến 01 tỷ hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 10 năm.

- Tội gây rối trật tự công cộng (Điều 318 bộ luật hình sự): Người đốt pháo nổ, pháo hoa nổ trái phép gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội có thể bị phát tiền từ 5 triệu đến 50 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ, hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 07 năm.

- Ngoài ra, nếu buôn bán hoặc vận chuyển pháo trái phép qua biên giới sẽ chịu trách nhiệm về tội buôn lậu (Điều 188 bộ luật hình sự) hoặc tội vận chuyển trái phép hàng hóa quan biên giới (Điều 189 bộ luật hình sự). Nếu đốt pháo nổ, pháo hoa nổ gây thiệt hại nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác thì người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về các tội danh khác tương xứng với hậu quả nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tài sản do hành vi đốt pháo gây ra.

        C.  Như vậy, việc tàng trữ, vận chuyển, sản xuất, sử dụng pháo nổ không chỉ gây tác hại xấu đến sức khỏe mà còn phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Chào xuân mới và mừng Tết nguyên đán cổ truyền của dân tộc, mỗi người dân chúng ta cần phải thực hiện tốt một số việc sau:

         1. Không sản xuất, tàng trữ, buôn bán, vận chuyển và đốt các loại pháo, không tàng trữ, sử dụng các loại vũ khí, vật liệu nổ, thường xuyên thực hiện nghiêm túc Nghị định 137/2020/NĐ-CP của Thủ tướng Chính phủ, nhất là dịp trước, trong, sau Tết Nguyên đán.

          2. Tuyên truyền, vận động người thân và mọi người xung quanh không sản xuất, buôn bán, tàng trữ, vận chuyển và đốt các loại pháo; không tàng trữ và sử dụng các loại vũ khí, vật liệu nổ và thả đèn trời.

         3. Nếu phát hiện các trường hợp cố ý vi phạm các quy định về phòng chống pháo nổ, vũ khí, vật liệu nổ, mỗi người hãy báo ngay cho cơ quan công an nơi gần nhất để xử lý kịp thời theo pháp luật.

           Mọi người dân hãy nghiêm túc thực hiện các quy định về phòng chống các loại pháo nổ, vũ khí vật liệu nổ là góp phần đảm bảo trật tự an toàn xã hội, vì bình yên, hạnh phúc của nhân dân, xây dựng đời sống văn hóa, mừng Đảng, mừng xuân, đón năm mới tươi vui, an toàn và tiết kiệm.

                                                                                                           Phòng Tư pháp huyện Nghĩa Hưng